Op vakantie buiten de schoolvakantie: de (on)mogelijkheden van de leerplicht

Auteur: Annabelle

Dit artikel is gepubliceerd op: 3/01/2020

“Bent u zich ervan bewust dat u uw kind het recht op onderwijs heeft ontnomen? U heeft uw kind willens en wetens meegenomen op reis en heeft het oordeel van de school genegeerd. U heeft een strafbaar feit gepleegd en daarvoor moet u gestraft worden.” Zo klonk de uitspraak van de officier van justitie tegen Roos, moeder van 2 leerplichtige kinderen vorig jaar.

We mogen dankbaar zijn dat onze kinderen in Nederland naar school gaan. De kwaliteit van het Nederlandse onderwijs is goed en het is prachtig dat onze kinderen recht op onderwijs hebben. Maar de leerplicht, is dat niet wat ouderwets? Blogger en reislustige mama Annabelle dook in de (on)mogelijkheden van de leerplicht.

Op reis buiten de schoolvakantie

Roos en haar man wilden hun 2 meiden (7 en 10 jaar) 2 weken aansluitend aan de zomervakantie meenemen op reis. “Samen met mijn man run ik een eetwinkel in Sneek. Het hoogseizoen ligt in juli en augustus. Al jaren gingen wij op vakantie in eigen land. En dan het liefst op rijafstand van onze eetwinkel zodat we allebei om en om konden werken. Niet ideaal, maar onze meiden wilden na een schooljaar natuurlijk ook opladen. Na de zoveelste stressvolle vakantie, besloten we dat we het volgend jaar anders zouden doen. 5 weken op reis door Guatemala en Belize. We hadden een jaar de tijd om dit af te stemmen met school. We gingen ervoor.” Wat Roos toen nog niet wist, is hoe star de leerplicht is.

De Leerplichtwet

De Leerplichtwet staat het ouders niet toe om hun kinderen van school weg te houden wanneer dit niet in een reguliere vakantie valt. De wet verplicht kinderen om fysiek een school te bezoeken. Thuisonderwijs met hulp van bijvoorbeeld de wereldschool is in geval van luxeverzuim dus ook niet toegestaan. Bij hoge uitzondering kan de school maximaal 10 schooldagen toestemming geven op buitengewoon verlof. Bijvoorbeeld wanneer je een bruiloft hebt in het buitenland van een direct familielid of wanneer je een seizoenswerker bent en geen enkel moment in het jaar 2 aaneengesloten weken vakantie kunt opnemen.

De boete viel niet mee

“Ik dacht dat wij seizoenswerkers waren”, zegt Roos. “De directrice verleende ons geen toestemming omdat de eerste 2 weken van een nieuw schooljaar altijd zijn uitgesloten van de vrijstelling. In deze weken wordt kennisgemaakt met de leerkracht en worden er groepjes gevormd. Daarnaast hebben wij de mogelijkheid om 2 aaneengesloten weken vakantie te hebben, bijvoorbeeld in de kerstvakantie. Er was niks bespreekbaar. Toch besloten we te gaan. De ervaring was zo veel meer waard dan de boete van € 110 per dag per kind. Wel viel de uitspraak mij zwaar. Er werd nog net niet gesteld dat ik een slechte moeder ben.”

Toestemming van de leerplichtambtenaar

Sanne, moeder van 2 leerplichtige kinderen is een seizoenswerker. “Ik run een zeilschool in Nederland en werk dus echt seizoensgebonden. Van april tot en met oktober ben ik zo ongeveer fulltime aan het werk. In de zomervakantie kunnen wij dus met geen mogelijkheid weg. Het viel niet mee om toestemming te krijgen van de leerplichtambtenaar voor een vakantie in december. De wet schrijft voor dat elk kind recht heeft op 2 aaneengesloten weken vakantie. De kerstvakantie, wanneer de zeilschool eigenlijk gesloten is, was volgens de leerplichtambtenaar dus hét moment om te gaan. Ook opperde de leerplichtambtenaar om anders maar dicht te gaan in mei. Ik heb echt omzetcijfers moeten laten zien om aan te tonen dat dat commercieel gezien niet kan. Omdat ik niet elke kerst en oud en nieuw met vrienden en familie wil missen, heb ik de leerplichtambtenaar verteld dat ik openga met kerst. Ik heb toestemming gekregen maar ik moet straks cijfers laten zien. Hoe ik dat ga doen weet ik nu nog niet.”

In de zomervakantie kunnen wij dus met geen mogelijkheid weg.

Verlof buiten schoolvakanties, nagenoeg onmogelijk

Voor kortere vakanties is het nagenoeg onmogelijk om zonder problemen weg te gaan. Scholen snappen je vaak wel en zien ook in dat een kind veel leert op reis. Misschien wel meer dan in de klas. Maar scholen zijn ook terughoudend in het verlenen van toestemming. Ze overtreden namelijk de wet wanneer zij ongeoorloofd toestemming geven. En bij controle kan het een school duur komen te staan. Daarnaast is het hek dan van de dam. Volgens Pieter, directeur op een basisschool, komen er dagelijks verzoekjes binnen. Iemand heeft een reis gewonnen, het gezin kan voor een week mee met papa die naar een congres moet, de vliegtickets zijn dan goedkoper of er moet gezorgd worden voor een ziek familielid in het buitenland. “Ik begrijp ouders echt wel, maar de wet laat het niet toe. En met de huidige werkdruk, wordt het voor leerkrachten ook wel erg ingewikkeld om dit in het reguliere onderwijs toe te passen.”

Op reis buiten de schoolvakanties, het kan wel!

Suus en haar man zijn net terug van een 3 maanden durende camperreis door Europa. Mét leerplichtige kinderen. “Ik verwonder me over het feit dat het onderwijs al jarenlang onveranderd is. Thuis- en flexwerken is niet meer weg te denken uit onze arbeidscultuur. Hoe kan het onderwijs niet mee veranderen? Gelukkig gaan onze kinderen naar de vrije school die heel welwillend is om met je mee te denken. Ten eerste wordt gekeken of het kind voldoet aan de vastgestelde jaarlijkse urennorm. Daarnaast wordt met de leerkracht besproken of een kind een langdurig verzuim aankan en wordt er samen een onderwijsplan opgesteld. Als je het mij vraagt zou dit geen uitzondering moeten zijn maar passen bij het onderwijs van 2020.

Op wereldreis met leerplichtige kinderen

Tessa, onlineleerkracht en travel coach voor gezinnen, helpt gezinnen die een langere periode op reis willen met de te nemen stappen in de juiste volgorde. Vervolgens biedt ze passend onderwijs, in samenspraak met de school van jouw kind. “Wanneer je voor een langere periode op reis gaat, kun je besluiten je gezin uit te schrijven uit Nederland. Hiermee vervalt de Leerplichtwet en ben je vrij om te gaan! Uiteraard wil je jouw kind wel passend onderwijs geven. Ik stel een onderwijsplan op waar de doelen vooraf worden vastgesteld, gekeken naar de huidige beginsituatie van een kind. Samen bekijken we, met dit plan als uitgangspunt, wat voor jou werkt. Daarnaast werk ik volgens het ’travellightprincipe’. Je hoeft dus geen koffers vol met boeken mee.”

Graag op reis buiten het seizoen? Kies je basisschool met zorg

Heb jij de basisschool nog niet gekozen en wil je wel op reis blijven gaan buiten de schoolvakanties? Ga dan eens in gesprek met andere ouders. Scholen mogen kinderen bij uitzondering 10 dagen vrijgeven per jaar. Ondanks dat de richtlijnen helder zijn, hanteert elke school zijn eigen beleid. Zo zijn er echt wel scholen die een oogje dichtknijpen. Die, zeker in de kleuterperiode, het belang zien van vakanties buiten het hoogseizoen. Je moet het alleen wel treffen.

Wil je meer informatie over de mogelijkheden voor een langere wereldreis? Ga dan naar de website Travellingtheyoungones.nl. Tessa heeft daarnaast een boek geschreven: Tijdelijk vertrekken naar het buitenland, en dan? Hier vind je alle informatie die Tessa heeft gevonden rond het proces van uitschrijven. Denk bijvoorbeeld aan informatie over leerplicht (het boek bevat ook het stappenplan), diverse passende (zorg)verzekeringen, kinderbijslag, AOW-opbouw, het verkopen of verhuren van je huis, wat er nodig is om je uit te schrijven, maar ook hoe je je weer inschrijft. Daarbij bevat het boek meerdere inspirerende interviews met gezinnen die je zijn voorgegaan.

Let’s hope for the best

En voor kort luxeverzuim? Er zijn helaas maar weinig succesverhalen. Laten we vooral hopen op een wetswijziging zodat het ons wat makkelijker wordt gemaakt onze kinderen meer van de wereld te laten zien. Want de wereld is misschien wel de beste leerschool.

Meer over dit onderwerp? Check dan onze Q&A met onder andere expert Tessa, van Travellingtheyoungones.nl.

Onze favoriete reisartikelen voor een vakantie met kinderen

Deze blogs al gelezen?

Vakantie met twee ‘eenkindgezinnen’ op Mallorca: dubbel avontuur!

Wij zijn met z’n drietjes thuis: m’n vriend, ons dochtertje Puck (7) en ikzelf. We reizen (en reisden) dan ook heel wat samen. Toen Puck kleiner was, ging dat vaak zonder slag of stoot.

Lees verder

Vakantiehuistip: Villa Miali Curaçao

“Afgelopen maart verbleven wij met onze kleuter van 4 en baby van 9 maanden 2 weken in een van de appartementen van Villa Miali, gelegen in de rustige villawijk Vista Royal en op een steenworp afstand van Jan Thiel Beach.”

Lees verder

Interrailen met een dreumes? Het kan! Femke vertelt!

Rechts van mij slaapt mijn vriend, links onze zoon. Vanuit de hotelkamer in een goedkoop pensionnetje in Frankfurt hoor ik in de kamer naast ons al ruim een uur bellende, lachende en discussiërende Italianen.

Lees verder

Volg ons ook!